Ήρων ο Αλεξανδρεύς

(1ος αι. π.Χ. – 1ος αι. μ.Χ.).Μαθηματικός και μηχανικός της αρχαιότητας. Ο Ή. είναι πολύ γνωστός από τα έργα του στη γεωδαισία, στη μηχανική, στην υδραυλική, στη γεωμετρία και στην οπτική, από τα οποία άλλα διασώθηκαν στο πρωτότυπο και άλλα μας είναι γνωστά από μετάφρασή τους στη λατινική γλώσσα. Μερικά από τα έργα του είναι: Γεωμετρούμενα, Εισαγωγαί των στερεομετρουμένων, Περί διόπτρας (ένα είδος θεοδόλιχου), Μηχανικά, Μετρική, Πνευματικά κ.ά. Ο Ή. είναι περισσότερο γνωστός από τον δικής του επινόησης πίδακα, κρήνη του Ή. και από τον ομώνυμό του τύπο, που υπολογίζει το εμβαδόν E επιπέδου τριγώνου από τα μήκη των πλευρών του α,β,γ: Ε = 1/4, όπου 2τ = α + β + γ (η περίμετρος του τριγώνου). Στον Ή. οφείλουμε τα παρακάτω επιτεύγματα: 1. Μηχανή που περιστρέφεται με θερμό αέρα. 2. Δοχείο με αυτόματη εκροή (κλεψύδρα). 3. Λύχνος που γεμίζει αυτόματα με λάδι. 4. Πουλί που κελαηδά τεχνητά, με υδραυλικό αυλό. Λειτουργεί χάρη στη βύθιση κώδωνα μέσα σε δοχείο, πράγμα που κάνει τον αέρα να φεύγει ορμητικά από μια σφυρίχτρα. 5. Σικύα (βεντούζα) χωρίς θέρμανση. 6. Λαγήνι που περιέχει νερό, κρασί ή μείγμα από τα δύο. 7. Πίδακας με αεραντλία. 8. Ατμοστρόβιλος. Πάνω στο κάλυμμα ατμολέβητα που κλείνει στεγανά, τοποθετείται σωλήνας, στήριγμα και κοίλη σφαίρα, που μπορεί να περιστραφεί γύρω από τα σημεία στήριξης και που επικοινωνεί με τον ατμολέβητα χάρη στον σωλήνα. Όταν ανάψει η φωτιά και ο ατμός αποκτήσει αρκετή βάση, βγαίνει ορμητικά από δύο σωλήνες διαμετρικά κολλημένους στη σφαίρα, αναγκάζοντάς την να πάρει γρήγορη περιστροφική κίνηση, με φορά αντίθετη προς τη φορά της εξόδου του ατμού. Είναι η πρώτη ατμομηχανή που επινοήθηκε. 9. Συσκευή που δημιουργεί πίδακα με πεπιεσμένο αέρα, ο οποίος προέρχεται από τη ροή ύδατος σε κλειστό χώρο. Με βάση τη συσκευή αυτή, ο Ή. σχεδίασε Σάτυρο που ρίχνει νερό σε μία λεκάνη. Η βάση όπου στηρίζεται ο Σάτυρος είναι άδεια και χωρίζεται με στεγανό διάφραγμα σε δύο μέρη. Ένας σωλήνας μεταφέρει το νερό από τη λεκάνη στο κατώτερο διαμέρισμα της βάσης, που είναι κενό. O αέρας εκτοπίζεται, ανεβαίνει από άλλο σωλήνα στο πάνω διαμέρισμα και πιέζει το νερό, που ανεβαίνει σε τρίτο σωλήνα, περνά από το σώμα του Σατύρου και καταλήγει ξανά στη λεκάνη. Έτσι δημιουργείται η εντύπωση πως το νερό δεν τελειώνει ποτέ. 10. Αυτόματα θεατρικά σκηνικά τεχνάσματα. Με αυτά κατόρθωνε να δημιουργεί κινήσεις πάνω στη σκηνή (αγαλματάκια που χόρευαν, πόρτες που άνοιγαν μόνες τους κλπ.). Είχε επινοήσει επίσης και μηχάνημα που προκαλούσε βροντές. Ιχνογράφημα σε επιτάφια πλάκα, που παριστάνει τη λεγόμενη «κρήνη του Ήρωνα». (Ναός του Αγίου Παύλου, Ρώμη).